Cách đây 65 năm, ngày 10/8/1956, để bảo vệ tài sản của Nhà nước và trước yêu cầu công tác bảo đảm an ninh, trật tự của lực lượng Công an nhân dân (CAND), Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Thông tư số 1001/TTg xác định tổ chức của ngành Cảnh sát nhân dân thuộc Bộ Công an, trong đó quy định: “Cảnh sát kinh tế phụ trách công tác bảo vệ công khai các nhà máy, hầm mỏ”.
Tại thời điểm này, lực lượng bảo vệ kinh tế ở Trung ương có Vụ Bảo vệ kinh tế; tại các địa phương thành lập phòng, ban bảo vệ kinh tế. Đây chính là những tổ chức tiền thân của lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu sau này (lực lượng Cảnh sát kinh tế).
Ra đời trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, lực lượng còn rất “mỏng”, cơ sở vật chất khó khăn, thiếu thốn; cán bộ, chiến sỹ chưa có kinh nghiệm thực tiễn, nhưng lực lượng Cảnh sát kinh tế đã nhanh chóng bắt tay ngay vào công việc và đã thực hiện tốt nhiệm vụ trong công tác bảo vệ công khai các nhà máy, hầm mỏ, góp phần tích cực trong việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đất nước.
Trước yêu cầu, đòi hỏi của tình hình, nhiệm vụ, năm 1958, Cục Bảo vệ kinh tế được thành lập, có nhiệm vụ chuyên sâu bảo vệ kinh tế. Sau khi được thành lập, Cục đã làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, khám phá thành công nhiều vụ án lớn, góp phần ổn định kinh tế, như: Vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản Nhà nước của “Tập đoàn Hoóc Môn”; vụ tham ô tại Nhà máy In Tiến Bộ; vụ tham ô tại Nhà máy Thuốc lá Thăng Long, Hà Nội...
Đồng thời, qua điều tra các vụ án đã chỉ ra những sơ hở, thiếu sót trong quản lý kinh tế, rút ra những bài học kinh nghiệm, thông báo trong toàn quốc để tổ chức công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tham ô, lãng phí, đầu cơ buôn lậu, trộm cắp tài sản xã hội chủ nghĩa; góp phần bảo vệ nền kinh tế, bảo đảm an ninh, trật tự hậu phương lớn miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam.
Sau ngày hòa bình, thống nhất, trong điều kiện nền kinh tế thực hiện cơ chế quản lý tập trung, bao cấp, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn; lực lượng Bảo vệ kinh tế đã chủ động nắm tình hình, điều tra nhiều vụ án lớn, góp phần ngăn chặn tình trạng tham ô, cố ý làm trái nguyên tắc quản lý kinh tế, đầu cơ, phá rối thị trường, nhất là trong cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh ở miền Nam, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự, ổn định kinh tế.
Thực hiện đường lối đổi mới toàn diện đất nướ